Ενδοοικογενειακή βία

Ο Νόμος χαρακτηρίζει ως ενδοοικογενειακή βία κάθε μορφή βίας που ασκείται μεταξύ προσώπων της ίδιας οικογένειας και προβλέπει μεγαλύτερες ποινές και ξεχωριστή (ίσως πιο στοχευμένη) μεταχείριση. Με νομικούς όρους ενδοοικογενειακή βία είναι η αξιόποινη πράξη που τελείται σε βάρος μέλους της οικογένειας σύμφωνα με τα άρθρα 6, 7, 8 και 9 του Ν. 3500/2006 ( ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη, ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή, ενδοοικογενειακή προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας)  αλλά και 299 και 311 Π.Κ. (ανθρωποκτονία με πρόθεση και θανατηφόρα σωματική βλάβη) εντάσσονται στις προβλέψεις των εγκλημάτων της ενδοοικογενειακής βίας.

Τι πρέπει να γνωρίζω;  

Με βάση το Νόμο οικογένεια θεωρούνται:  α) οι σύζυγοι ή γονείς και συγγενείς μέχρι δευτέρου βαθμού -είτε εξ αίματος είτε εξ αγχιστείας- και τα τέκνα τους που έχουν υιοθετηθεί β) αν συνοικούν μαζί τους συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού, γ) πρόσωπα των οποίων επίτροπος, δικαστικός παραστάτης ή ανάδοχος γονέας έχει ορισθεί μέλος της οικογένειας, δ) κάθε ανήλικο πρόσωπο που συνοικεί στην οικογένεια, τέλος και ε) ο  μόνιμος σύντροφο του άνδρα ή της γυναίκας, εφόσον τα πρόσωπα αυτά συνοικούν (σημαντική καινοτομία όπου εξισώνει την ελεύθερη συμβίωση ως οικογενειακό δεσμό). Πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με παραπάνω καλύπτονται και προστατεύονται πλήρως και τα ομόφυλα ζευγάρια καθώς και όσοι θεωρούνται ζευγάρια και οικογένεια σε κάθε θρησκευτικό δόγμα γνωστό στην ελληνική κοινωνία.

Τι πρέπει να κάνω αν είμαι θύμα ενδοοικογενειακής βίας;

Αρχικά θα πρέπει το θύμα ενδοοικογενειακής βίας να δείξει θάρρος και ψυχραιμία. Ο νόμος είναι ιδιαίτερα αυστηρός με το ζήτημα αυτό και η ελληνική πολιτεία έχει πολλά μέσα προστασίας των θυμάτων.

Σε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας:

Α) Ειδοποιήστε με οποιοδήποτε τρόπο την άμεση δράση (100 ή 112) και με την πρώτη ευκαιρία απομακρυνθείτε γρήγορα από το σημείο του συμβάντος. Σε περίπτωση που έχετε ανήλικα τέκνα πάρτε και αυτά μαζί σας και πηγαίνετε στο πιο κοντινό αστυνομικό τμήμα. Εκεί θα ζητήσετε βοήθεια και θα περιγράψετε το περιστατικό. Εάν εσείς ή άλλο μέλος της οικογένειας έχει τραυματιστεί θα πρέπει να ζητήσετε να εξεταστείτε άμεσα από ιατροδικαστή και να σας παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες.

Β) Η αστυνομία θα σας παράσχει άμεσο βοήθεια και θα συλλάβει τον δράστη. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να καταθέσετε κάθε λεπτομέρεια και να πείτε που ενδεχομένως έχει διαφύγει ο δράστης ( πχ σε άλλο σπίτι ή εργασία).

Γ) Επικοινωνήστε άμεσα με τον Δικηγόρο Σας καθώς πρέπει εκτός από την μήνυση που θα υποβάλλεται να γίνουν και άλλες δικαστικές ενέργειες. Ειδικότερα, θα πρέπει ο Δικηγόρος σας να ασκήσει άμεσα αίτηση για λήψη ασφαλιστικών μέτρων εναντίον του δράστη και να ζητάτε την απομάκρυνση (μετοίκηση) του δράστη από την οικογενειακή στέγη, την απαγόρευση προσέγγισής σας σε κοντινή απόσταση, αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα και ο δράστης είναι κηδεμόνας τους μπορείτε να ζητήσετε διατροφή με μορφή χρήματος καθώς και να αναλάβετε εσείς αποκλειστικά την επιμέλεια αυτών.

Τι ποινές προβλέπονται στο Νόμο για τα αδικήματα της ενδοοικογενειακής βίας:

Πλημμελήματα Νόμος 3500/2006 σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα άρθρα του Ποινικού Κώδικα: η ενδοοικογενειακή απλή σωματική βλάβη και εντελώς ελαφριά (αρ. 6 παρ. 1),  ενδοοικογενειακή επικίνδυνη σωματική βλάβη (6 παρ 2 εδάφιο α),  ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας το οποίο είναι ανίκανο να αντισταθεί (6 παρ. 3 εδάφιο α),  ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη που τελέστηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας (6 παρ 3 εδάφιο β),  ενδοοικογενειακή παράνομη βία (7 παρ 1),  ενδοοικογενειακή παράνομη απειλή (7 παρ 2),  ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας (9 παρ 1),  ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας σε βάρος ανηλίκου (9 παρ 2),  παρακώλυση απονομής της δικαιοσύνη (10).

Κακουργήματα Νόμος 3500/2006 σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα άρθρα του Ποινικού Κώδικα:  ενδοοικογενειακή βαριά σωματική βλάβη που επέφερε δηλαδή μόνιμη βλάβη, αναπηρία, παραμόρφωση κλπ (αρ. 6 παρ 2 εδάφιο β) με επιβαρυντική περίσταση αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του ( βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη) (αρ. 6 παρ 2 εδάφιο γ),  μεθοδευμένη πρόκληση πόνου, δηλαδή βασανισμός με οποιοδήποτε τρόπο (αρ. 6 παρ 4 εδάφιο α) και όταν το θύμα είναι ανήλικος επιβαρύνεται η πράξη (αρ. 6 παρ. 4 εδάφιο β), βιασμός (αρ. 8 παρ 1 με 336 ΠΚ), κατάχρηση σε ασέλγεια (αρ. 8 παρ. 2 με 338 ΠΚ) και  κατάχρηση ανηλίκου σε ασέλγεια (αρ. 24 με 342 ΠΚ).

Όταν τελείται πράξη ενδοοικογενειακής βίας σε βαθμό  πλημμελήματος  ο Εισαγγελέας μπορεί να οδηγήσει την υπόθεση σε ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ, όπου στην ουσία πρόκειται για μια προσπάθεια «αποκατάστασης» της ζημίας και «θεραπείας» του δράστη ο οποίος θα πρέπει να υποβάλει μία χωρίς επιφύλαξη δήλωση – υπόσχεση ότι δεν θα επαναλάβει οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας και ότι σε περίπτωση που μένει μαζί με το θύμα, δέχεται να αποχωρήσει από την κοινή οικογενειακή οικία για εύλογο χρονικό διάστημα αν το ζητήσει το θύμα και ότι ο δράστης θα παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό θεραπευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε δημόσιο φορέα .

Αν το θύμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ανήλικος, αρμόδιος για να αποφανθεί περί της κίνησης ή όχι της ποινικής διαμεσολάβησης δεν είναι μόνο ο εισαγγελέας, αλλά και το πρόσωπο που ασκεί την επιμέλεια του ανηλίκου. Ανήλικοι από 14 ετών και άνω, έχουν το δικαίωμα τόσο να συμμετέχουν στη διαδικασία όσο και να εκφέρουν τη γνώμη τους ως προς αυτήν.

Ο εισαγγελέας και το αρμόδιο Δικαστήριο μέχρι την έκδοση απόφασης (αλλά και ως όρο για την αναστολή σε έφεση) μπορούν να επιβάλουν κατά την ποινική διαδικασία περιοριστικούς όρους για την ασφάλεια του θύματος.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Η ποινική δίωξη είναι αυτεπάγγελτη. Δηλαδή με μόνο την κατάθεση του θύματος ενώπιον της αστυνομίας ή απευθείας από τον εισαγγελέα με σχετική μήνυση ο εισαγγελέας ασκεί ποινική δίωξη. ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΚΑΝΕΝΟΣ ΕΙΔΟΥΣ ΠΑΡΑΒΟΛΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΞΟΔΑ ΥΠΕΡ ΔΗΜΟΣΙΟΥ.