Αδικοπραξία και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης

Ένα ζήτημα που προκαλεί ενδιαφέρον είναι το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις ο παθών από μια άδικη και παράνομη πράξη δικαιούται να λάβει εκτός από αποζημίωση και το ξεχωριστό κονδύλιο της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης.

Η απάντηση βρίσκεται στις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 299, 914, 932 ΑΚ από όπου προκύπτει ότι η τέλεση μιας άδικης πράξης (914) όχι απαραίτητα και ποινικού αδικήματος δίνει το δικαίωμα στον παθόντα (αυτόν που αδικήθηκε από πράξη ή παράλειψη άλλου) να ζητήσει χρηματική ικανοποίηση όχι ως ευθεία αποζημίωση αλλά συνεπεία ηθικής βλάβης που έχει υποστεί (Σε περίπτωση αδικοπραξίας ανεξάρτητα από την αποζήμιωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης 932 εδ. Α΄). Η έννοια «ηθική βλάβη» είναι εξαιρετικά ευρεία (προσβολή προσωπικότητας, στενοχώρια, στρες, άγχος, αγωνία, αίσθημα ικανοποίησης, θλίψη, πόνος, τραυματισμός και πάρα πολλά άλλα παρόμοια χωρούν για την ερμηνεία της ηθικής βλάβης).

Η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης επιδικάζεται από το αρμόδιο Δικαστήριο (η υλική αρμοδιότητα προκύπτει ανάλογα το ύψος του ποσού που ζητά ο παθών) και απαιτεί προηγούμενη άσκηση αγωγής στα πολιτικά (αστικά) Δικαστήρια (κατάθεση και κοινοποίηση). Η αγωγή αυτή πρέπει να είναι  «ορισμένη» ως προς την έννοια της χρηματικής ικανοποίησης που θα πρέπει να είναι με τη σειρά της «εύλογη» δηλαδή ο Δικαστής να επιδικάσει όχι απαραίτητα ολόκληρο το ζητούμενο ποσό αλλά αυτό που κατά την κρίση του θα προσφέρει πραγματική «ικανοποίηση» στον παθόντα. Πρέπει με πολύ συγκεκριμένο και σαφή τρόπο ο παθών να αναφέρει τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, το είδος της προσβολής  που έχει υπέστη, τη βαρύτητα και την έκταση της βλάβης του, το βαθμό της προσβολής της προσωπικότητάς του, το βαθμό του πταίσματος του υπαιτίου (κατά πόσο δηλαδή είχε ευθύνη ο υπαίτιος) και την περιουσιακή και κοινωνική κατάσταση των μερών (δηλαδή εάν ο υπαίτιος είναι πτωχός μια επιδικαζόμενη χρηματική ικανοποίηση πολλών εκατομμυρίων θα λειτουργούσε ως εξοντωτικό μέτρο ενώ αντίθετα εάν ο παθών έχει μεγάλη οικονομική άνεση ένα μικρό ποσό ύψους λίγων ευρώ θα ήταν πραγματικά ασήμαντο για εκείνον).

Ο χειρισμός αγωγής για χρηματική ικανοποίηση απαιτεί πολύ μεγάλη προσοχή και κατάλληλη νομική κατάρτιση τόσο για την διεκδίκηση αποζημίωσης όσο και για την αντίκρουσα μιας τέτοιας αγωγής από πλευράς εναγόμενου.

Για οποιαδήποτε υπόθεση αποζημίωσης, αγωγής, χρηματική ικανοποίησης, οφειλών, κλπ επικοινωνήστε με το Δικηγόρο Δημήτριο Α. Φουφόπουλο.